Nunavutagutinut Angigutit

Nunavutmi, tapkuat Nunavutagutinut Angigutit (Nunavutagutit) (Nunavut Land Claims Agreement) ihuaqhihimayai pityuhit pinguqtitailu piqaqnit aulattiyiuyut katimayit tapkuat ihuaqhihimaninut havagiyaunilu aulataunit imait piqaqnit Nunavutmi.  Nakataani 13 tapkunani Nunavutagutit pinguqtitai tapkuat Nunavut Imaligiyit Katimayit tapkuangutitlugit inungnut kavamagiyauqatauyut piyut “piyalgit havaqaqniat hakugiknilgitlu maligaliqutainut, atuqni aulataunilu imait tahamani Nunavutagauyup Iluani”.  Malikhugit tapkuat Nunavutagutit, kihimiungititlugit inungnut igininaqtunutluniit atuqnit imait, “kinaliqak pilaittuq atuqnianik imaq iqaqluniluniit iqakunik imaqmun angigutiqaqahinagani tapkunanga NWB-kunit”.

Piquyaitlu Maligaitlu

Tapkuathakugikni havagiyailu tapkuat NWB-kut unniqtutqikhaqhimayut tapkunani Nunavut Imait tapkuatlu Nunavut Nunap Qangani Piyungnauhiligiyit Apiqhuiyigalaat Piquyat, S.C. 2002, c. 10 (tapkuat NWNSRTA) tapkuatlu Imait Maligait, SOR/2013-69 (tapkuat  Maligait), tapkuat patuligutai Nunatagutit.  

Malikhugit tapkuat NWNSRTA tapkuat NWB-kut tunilaqtai, nutanguqni, ihuaqhigiaqni nutqaqtitnilu laisauyuq atuqnianut imaq iqaqniluniit iqakut imaqmun, atuqhugu atungitluguluniit inungnik naalakvik, piplugit qanugittuni huliniit. Laisauyuq tuniyaunia kinguagut inungnik naalakvik angiqtauyalik Minighitauyumit  Nunaqaqaqtuligiyit Ukiurtaqtumilu Pivaliayuligiyit.  Malikhugit tapkuat NWNSRTA laisauyuq piyalik tamaitnut imait atuqnit iqaqnilu iqakut imaqmun kihimiungititlugu inungnut igininaqtunutlu atuqnit, imaq atuqni aNunaqyuaqmi minguiqhirvikmi, pilagutauyutluniit tapkunanga Maligait.

Tapkuat Nunavut Imait Maligait, pilaqtitni malikhugit tapkuat NWNSRTA, atuliqtut Aipuru 2013 pipkaqhugitlu tapkuat NWB-kut hakugikninik pilagutinut atuqnit imait iqaqnit iqakut laisaqangittumik  tapkunani huliniit pilagahuqungitnit angiyumik ihuittumik avatiliqutinut aktuanit.  Tahapkuat huliniit ilaqalat hanayauni mikiyut imait ikagutai, mikiyut imait ilihagutaunit huliniit, hanayauni atulaktukhat nappaqnit piplugit imaukkakpiaqnirnut hugiagutikhat, mikiyut tutqumavit imaqnik, mikiyut hiniktaumavit, havikhaqhiugahualihat, imaqnut uuktugainiq atungittunut tutqumavit qattaqyat, kitutluqak huliniit atuqtut tungani 50 miitat kikagiktumik upluq tamaat.  

Atugiaqaqtitnit

Tapkuat NWB-kut atugiaqaqtitiniqmun hakugikniqangittut. Pituagangat laisauyuq pilagutluniit tuniyaunia tapkunanga NWB-kut, tamna pilagutiqaqvia tapkuat NWB-kut nutqaqtuq. Malikhaqnit tapkuninga NWNRSTA tapkuatlu Maligait atugiaqaqtitniluniit imaqmun laisauyut pilagutitlu atuqninut imaq iqaqniluniit iqakut havagiyai pilagutainut tapkuat Nunaqaqaqtuligiyit Ukiurtaqtumilu Pivaliayuligiyit, tapkuat Minihitat tikkuaqtai Qauyihaiyit tapkuat piplugit.